Vergeving

Vergeving

Het kan veel vragen om te vergeven, helemaal wanneer jou iets is aangedaan waardoor je tot in je ziel geraakt bent. Wat betekent het eigenlijk wanneer je iemand vergeeft en wat heb je er zelf aan om vergeving te schenken?

Om achter het antwoord op deze vragen te komen, is het goed om naar ons grote voorbeeld te kijken: God. Als er Een is die steeds opnieuw getergd wordt, dan is Hij het wel. Onder anderen geeft de profeet Nehemia daar een opsomming van (Nehemia 9): na de reddingsoperatie die het volk Israël van de Egyptische overheersing bevrijdde, vertelde God het volk hoe ze wel en juist niet moesten handelen in hun leven. Dat deed Hij omdat Hij het beste met hen voorhad. Maar al snel schoven ze deze wetten aan de kant en vergaten ze ook welke wonderen God voor hen had gedaan. Tegen elke logica in wilden ze een nieuwe leider en verlangden ze terug naar de omstandigheden waar God hen juist uit bevrijd had. Ze negeerden niet alleen Gods woorden en daden, maar probeerden Hem zelfs te vervangen door een beeld, een gouden kalf. Ondanks alles komt de profeet Nehemia jaren later tot deze conclusie: “Maar u bent een God van vergeving, genadig en liefdevol, geduldig en trouw: U verliet hen niet” (Nehemia 9:17) en: “Maar liefdevol als u bent, hebt U hen zelfs toen, daar in de woestijn, niet verlaten.” (Nehemia 9:19) God liet hen niet aan hun eigen lot over: “maar U gaf hun uw goede geest, en zo verkregen ze inzicht.” (Nehemia 9:20) En telkens als het volk weer in de problemen zat, dan riepen zij God opnieuw aan, “en vanuit de hemel verhoorde u hen weer. Liefdevol als u bent, redde u hen vele malen.” (Nehemia 9:28)

Steeds opnieuw kijkt God vooruit. God wil het verkeerde dat achter ons ligt, vergeven en loslaten, en juist dat laat zien hoe Hij is. Micha 7:19 zegt: “Opnieuw zult U zich over ons ontfermen en al onze zonden tenietdoen. Onze zonden werpt U in de diepten van de zee.” Jezus heeft “het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd, uitgewist en het vernietigd door het aan het kruis te nagelen.” (Kolossenzen 2:14) Weg is weg: het is een kwestie van loslaten.

Anderen vergeven
Vergeven is een kwestie van loslaten van het – misschien wel terechte - oordeel dat je over een ander hebt. Loslaten klinkt misschien veel te gemakkelijk, bijvoorbeeld omdat de pijn die je aangedaan is, schrijnend blijft. Want juist dan is de neiging groot om eraan vast te blijven houden. Maar wat word je er beter van als je daarin vast blijft zitten? Vergeven en loslaten, helpt in de eerste plaats jouzelf.

Als er vergolden moet worden, mogen we dit in de eerste plaats aan de Heer overlaten. “Vergeld geen kwaad met kwaad,” schrijft Paulus aan de Romeinen (12:17-19), “Neem geen wraak, geliefde broeders en zusters, maar laat God uw wreker zijn, want de Heer zegt: 'Het is aan Mij om wraak te nemen, Ik zal vergelden.” Je kunt het oordeel met een gerust gevoel aan Hem overlaten, maar ook aan de overheid, als er zaken spelen die strafbaar zijn.

Loslaten maakt vrij. Wil dat zeggen dat je het gedrag van de ander zou moeten goedpraten, dat je erin toestemt dat de ander over je heen mag lopen, of dat je de hele situatie maar zou moeten vergeten? Nee, want misstappen blijven misstappen, jouw gevoel is wel degelijk belangrijk en waar de wet bepaalt dat overtredingen bestraft worden, blijft dat ook zo. God praat misstappen ook niet goed; jij hoeft dat dus ook niet te doen. Maar het is niet goed als je de last blijft meeslepen, je wordt er niets beter van: wie wrokt, wordt een wrak.

God genade gaat zo ver, dat die niet alleen aan jou gegeven wordt, maar ook aan degene die het jou moeilijk heeft gemaakt, of dat misschien nog steeds doet. Voor ons kan dat heel krom en onrechtvaardig aanvoelen, maar toch is het zo. “God laat zijn zon opgaan over goede en slechte mensen en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen,” motiveert Mattheus 5: 45. In het geven van liefde, maakt God geen onderscheid. Worstel je hiermee? Bespreek het met God en vertrouw erop dat Hij je zijn weg wijst.

Jezelf vergeven
Een ander vergeven kan moeilijk zijn, en dat geldt misschien nog wel meer voor het vergeven van jezelf. Wanneer je daar de ruimte niet voor ervaart, word je telkens bepaald bij de dingen die je verkeerd hebt gedaan, wat dit heeft betekend of wat dat kan betekenen. Je blijft jezelf daardoor steeds opnieuw aanklagen. Dat is ook precies wat de duivel wil: je bepalen bij jouw tekortkomingen en zonden. Hij is erop uit om je in een neerwaartse spiraal terecht te laten komen en wil voorkomen dat je vrede ervaart.

Daar tegenover staat de weg die de heilige Geest wijst. Hij verdoezelt niet wat verkeerd is, maar wil je op de weg van God, de goede weg, houden. Dat is niet de weg waarin de balans tussen goed en kwaad de boventoon voert, maar het is de weg waarop je met de overweldigende goedheid en genade van God, door Hem tegemoet wordt getreden. En die genade mag je voluit ontvangen. Deze zorgt er ook voor dat je op Jezus gericht wilt blijven, waar de schrijver van de Hebreeënbrief (12:1) ook toe oproept. 

Rechtzetten
Als je je door de Geest op de weg van genade laat leiden, kun je dat niet voor jezelf houden. Het herstel dat God jou voorhoudt, is anderen ook gegund. Mocht jij anderen gekwetst of beschadigd hebben, dan is het gepast om na te gaan wat je kunt doen om aan dat herstel te werken. Misschien heb je daar zelf gedachten over en kun je hier met je coach over sparren. Betrek God hier ook bij, want Hij weet en overziet meer dan wij. Zijn Geest wil ook jou inzicht geven.