Persoonlijk zelfonderzoek

De eerste stap naar echte vrijheid

Het voelt heel kwetsbaar om aanvechtingen, problemen, negatieve gewoontes en ook zonden, die als een molensteen om je hals kunnen hangen, eerlijk onder ogen te zien. Toch is het belangrijk dat wel te doen: wanneer je dit soort nare situaties en omstandigheden ontkent, maak je het jezelf zwaarder dan nodig is. Durf je die stap te zetten? 

Er zijn mensen die in hun ontkenning een stap verder gaan en een heel ‘bouwwerk’ aan ontkenningen en onwaarheden optuigen om te voorkomen dat de zwarte bladzijde in hun leven voor anderen zichtbaar wordt. Daarmee houden zij vooral zichzelf voor de gek. Er zijn altijd wel anderen die aanvoelen ‘dat er iets niet klopt.’ De waan van zelfbescherming zadelt hen met een extra probleem op, ook al zien zij dat op dat moment niet zo. 

Een slecht voorbeeld
Koning David, de tweede koning van Israël, kan daarover meepraten. Toen zijn leger een oorlog uitvocht, hij thuisbleef en hij op een avond over het dak van zijn paleis wandelde, zag hij Batseba. Zij nam op dat moment een bad. De lustgevoelens speelden David bij dat schouwspel op. Hij deed navraag naar haar, liet Batseba bij zich komen en ging met haar – hoewel zij getrouwd was – naar bed. Toen Batseba even later meldde dat zij zwanger was, probeerde David te maskeren dat hij overspel had gepleegd. Hij haalde Uria, haar man, van het slagveld naar huis en ging ervan uit dat Uria na thuiskomst het bed met Batseba zou delen. Dat zou de schijn opwekken dat hij en niet David de vader van het kind zou zijn. Maar dat plan mislukte. Uiteindelijk liet David Uria teruggaan naar het oorlogvoerende leger en zorgde ervoor dat hij op een plaats zou staan waar hij wel moest sneuvelen. Dat gebeurde ook. David waande zich nu veilig. Probleem opgelost? 

Toch moeten mensen die aan het hof werkten, geweten hebben welk dubbelspel David speelde. Zij waren alleen niet in de positie er iets van te zeggen. Dat was anders voor de profeet Natan. Hij ontmaskerde David en legde de waarheid open op tafel (2 Samuel 11:1 - 12:9). Het kaartenhuis van leugenachtige overwegingen en daden van David stortte daardoor in. 

Het heeft David veel gekost om zijn façade overeind te houden en om het geheim voor zichzelf te bewaren. “Zolang ik zweeg, teerden mijn botten weg, kreunend leed ik, de hele dag,” schrijft hij in een van zijn gedichten (Psalm 32:3).  

Oprecht naar jezelf
Misschien herken je dat zelf ook wel. En daarom is het goed dat je ervoor gekozen hebt met de cursus ‘Op weg naar Herstel’ te beginnen. Natuurlijk hoef je de dingen die je bezighouden niet wereldkundig te maken. De eerste stap naar herstel vraagt wel dat je oprecht naar jezelf bent en dat je moeiten waarmee je worstelt eerlijk onder ogen ziet. 

Geen reden tot angst
Het ontkennen van problemen komt voort uit angst. De Bijbel maakt duidelijk dat God je daar vrij van wil maken. Bij Hem kun je terecht. Hij is niet alleen een betrouwbare richtingwijzer, ook als het vuur je na aan de schenen komt, is Hij heel dichtbij en biedt God Zijn zorg, aanwezigheid en vrede aan. (Psalm 107:2) Jezus herhaalt dat: “Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven.” (Matteüs 11:28) Jezus, die zichzelf de Weg, de Waarheid en het Leven noemt (Johannes 14:6), laat je de waarheid kennen die tot echte vrijheid leidt (Johannes 87:32). Dat nodigt uit, dus waarom zou je ontkennen? 

Ook pijn die je overkomen of aangedaan is, kan uit zelfbescherming vergelijkbare reacties oproepen. Sommigen verharden zich en bouwen een muur om hun hart. Het komt ook voor dat slachtoffers hulp zoeken zonder echt te vertellen wat hun diepste probleem is, waardoor ze eindeloos rondjes lopen en uiteindelijk geen stap verder komen. Tegenover God is dat niet nodig. Hij kent ons door en door, weet hoe wij in elkaar zitten (Psalm 139) en wijst niemand die Hem zoekt de deur. Hij wil zich juist over je ontfermen (Jesaja 30:18).

Goed voorbeeld doet goed volgen
Je mag het voorbeeld volgen van de blinde man, die om medelijden riep toen Jezus in zijn buurt kwam. Omstanders probeerden hem bij Jezus weg te houden, maar Jezus had wel oog voor hem. “Wat wil je dat ik doe,” vroeg Jezus hem, alsof Hij dat niet wist. Hij liet de blinde zijn probleem onder woorden brengen. De blinde man deed dat en kreeg een nieuw uitzicht. (Marcus 10: 46-51).